Genel olarak ilçe sınırları içinde kalan arazinin büyük bir kısmı dağlık ve yaylaktır. İlçenin İklimi kara iklim özelliğini göstermektedir. Nemrut dağı ilçede en yüksek noktayı oluşturur. Nemrut dağının yüksekliği 2.878 m.dir. Bu dağın krater ağzında,  biri büyük olmak üzere üç göl bulunur. İlçenin deniz seviyesinden yüksekliği 1.650 metre olup Vangölü batısında 100 Km. lik sahil şeridine sahiptir.

İlçede karasal iklim hüküm sürmektedir. Van Gölü havzasında bulunmasına rağmen, batı yönlü rüzgârlar daha çok esmektedir. Rahva Ovası’ndan gelen batı yönlü rüzgârlar ile Van Gölü’nden gelen kuzeydoğu rüzgârlar Tatvan’ı etkilemektedir.